بنام خدا
دانشگاه شریف و جشنواره ملی فرهنگ وهنر اقوام ایرانی ویژه دانشجویان یا" ایران در شریف"
علاوه بر توجه و تاکید بر حفظ ارزش های الهی، قومی و منطقه ای اقوام ایرانی که در قانون اساسی آمده است؛ در امور اجرایی و تشکیلات حکومتی نیز مراکزی نیز ماموریت به همکاری با اقوام و عشایر کشور دارند که بخشی از وزارت خانه های جهاد سازتدگی، میراث فرهنگی و گردشگری و ... به این مهم می پردازند.
وزارت علوم و سازمان های فرهنگی، علمی و پژوهشی اگرچه در مامورت اصلی شان تاکید بر قومیت ها ندارند، اما بسترهای بهره گیری از ظرفیت های آنان وجود دارد. در حقیقت اعضای تشکیل دهنده دانشگاه های ایران که متمرکز بر اساتید و دانشجویان می باشد؛ تمام افراد دانشگاهی نیز شامل قوم و یا اقوامی است که در استان ها حضور دارند. در شهرهای بزرگ و به ویژه در دانشگاه های پایتخت، این گوناگونی به روشنی دیده می شود.
اینکه اقوام به دلیل نرم افزاری و سخت افزاری به خوبی در جامعه و به ویژه در مراکز آموزش عالی دیده نمی شوند، متاثر از رویکرد «تهدید» است، و یا عدم زمینه سازی مناسب در جهت بروز سبک زندگی فرهنگی اقوام ایرانی به عبارتی دیگر معرفی از اقوام ایرانی در برنامه های مقطعی نظیر جشنواره های ایران شناسی یا مراکز ایران گردی انجام می شود و زندگی روزمره ما با آن واقعیت های ارائه شده فاصله دارد و در نهایت با پوشیدن و عکس گرفتن از پوشاک اقوام در کنار معماری بومی خلاصه می شود و یا آش و غذایی طبخ می شود و آثار دست سازشان معرفی و در خانه ها جلوه نمایی می کند؛ اما به واقع در معرفی و فرهنگ سازی و هویت بخشی اقوام می توانیم به این امور بسنده کنیم؟ به عبارتی دیگر آیا ظرفیت های پنهان و آشکار، اقوام و ادیان کشور در همان سطح قرار دارد؟ قطعاً نه. با توجه به دیدگاه «فرصت در اقوام ایرانی» می توانیم در جامعه هدف، تمام تکه های این پازل گسترده و رنگارنگ را قالبی زیبا و طراحی فراگیر و کاربردی معرفی کنیم تا از ویژگی های فرهنگی، هنری و سبک زندگی اقوام در رشته های مختلف در راستای برنامه های ملی اجرایی کنیم.
استفاده از ذخیره های تجربی هزاران ساله اقوام در موضوع با آب، خاک، معماری، پوشاک، درمانگری، کشاورزی، دامپروری، تمدن جنگل نشینان شمال کشور، صنایع بومی، تکنولوژی سنتی مانند قنات، انواع بافته ها، وسایل دست ساز مورد نیاز زندگی ثابت و سیار، محیط زیست و چرخه سلامت، و ورزش های بومی و ده ها موضوع قابل شناسایی و مطالعه و پژوهش؛ می تواند زمینه ساز مراکز مطالعاتی و پژوهشکده های ما باشد.
با توجه به جایگاه برتر علم و تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف و طراحی ایده ی " ایران در شریف " با تاکید بر 4 محور آموزش ،پژوهش، مطالعات وترویج، توسط معاونت فرهنگی واجتماعی دانشگاه که در ارائه جشنواره ملی فرهنگ و هنر اقوام ایرانی فرصت بروز پیدا کرده است؛ می تواند به عنوان نقطه شروع اتفاقات مهم و جدی و اثرگذار در دانشگاه های کشور ، وزارت علوم و سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری باشد تا با انجام اقدامات پیشتازانه ی دانشگاه صنعتی شریف به عنوان ایده های مقدماتی؛ زمینه ی همکاری و نهادینه شدن آن در سایر مراکز آموزشی، پژوهشی و فناوری شود. جشنواره ملی فرهنگ وهنر اقوام ایرانی در شریف، از جشنواره های عام مشابه جشنواره های گردشگری فاصله داشته و با رویکرد آکادمیک اجرا می شود، تا سهم با ارزش علمی و فرهنگی دانشگاه در نگاه نو و کارآمد مشخص و اثرگذار باشد.برگزاری همایش و سمینارهای آموزشی ایران در شریف ،برگزاری کارگاه های آموزش صنایع دستی وهنرهای محلی استانهابه دانشگاهیان ،برگزاری کارگاه های سیر تولید صنایع دستی کشور در محل جشنواره دانشگاه ، ارتباط بین هنر وصنعت و حضور و تعامل اساتید این دانشگاه با هنرمندان و تولیدکنندگان کشور در ایده پردازی، ارایه فنآوری بمنظور ارتقاء و بهبود کیفیت صنایع دستی از نوآوری های این جشنواره می باشد.
1.با توجه به ماموریت دانشگاه در حوزه علم و فناوری، و با نظر به ظرفیت های موجود و قابل شناسایی در فناوری های بومی مناطق ایران، ضرورت دارد که مرکز مطالعاتی، یا پژوهشکده " فناوری بومی " با هدف شناسایی و به روز کردن آن ایجاد شود. هدف این مرکز شناخت ظرفیت های انواع فناوری های مورد استفاده در زندگی اکنون و گذشته اقوام ایرانی است تا با استفاده از رشته های دانشگاهی، تبدیل به محصولات و علوم کاربردی و بنیادی شود..
2تلاش بر این هست که با همفکری صاحب نظران و اساتید محترم این دانشگاه ، مرکز شکوفایی و نوآوری دانشگاه، بخش ویژه ای را به عنوان " مطالعه در فناوری بومی " در استارت آپ ها و برنامه های کارآفرینی در استارت آپ ها و برنامه های کارآفرینی در " استارت آپ ویکند " و غیره به اجرا در آورد و در بین دیگر دانشگاه های کشور به رقابت بگذارد و در نهایت به عنوان مجری اصلی طرح، تمام ایده های برگزیده را در دانشگاه به داوری گذاشته و بهترین ها را به پژوهشکده " فناوری بومی " جهت تبدیل به محصول و غیره ارایه نماید.
3.با توجه به نکات ارائه شده، همایش علمی و طرح های پژوهشی این رویداد فرهنگی، اهمیت بسزایی در اعتبار،فنآوری و نوآوری جشنواره اقوام دارد تا حاصل پژوهشگران کشور به عنوان خلق ایده های نو و اثرگذار در کشف و تولید باشد.
4.با توجه به ایجاد کانون اقوام، این کانون در سایر مراکز دانشگاهی ایجاد و فعالیت های دانشجویان در راستای همکاری با مرکز مطالعات و یا پژوهشکده فناوری بومی قرار گیرد.
5. ضمن بررسی و نقد عملکرد اولین جشنواره ملی اقوام" ایران در شریف " با تاکید بر 4 محور آموزش ،پژوهش، مطالعات وترویج، میتوان با ایجاد دبیرخانه دائمی برای گسترده کردن آن از نظر کمی و کیفی؛ بخشی نیز به اقوام ایرانی منطقه که اکنون "در جغرافیای فرهنگی" ایران قرار دارند، اختصاص پیدا کند. بدیهی است که همکاری وزارت علوم، وزارت ارشاد، رایزنی فرهنگی خارج از کشور، سازمان اکو، سازمان آیسسکو و دیگر مراکز و سازمان هایی که بخشی از فعالیتشان را در امور بین الملل انجام می دهند؛ زمینه ساز اجرای کیفی جشنواره و همایش علمی در سال های آتی خواهند بود.
6.. معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علاوه بر ارایه طرح جشنواره در ثبت و مستندسازی این رویداد قوی ومهم، توجه ویژه داشته ، در تهیه فیلم مستند با استفاده از همکاری دانشگاه هنر (گروه سینما) ، دانشگاه سوره، صدا و سیما و ... . این فیلم مستند از فعالیت های پنج روزه جشنواره، قابلیت تبدیل شدن به اثر ارزشمند ایرانشناسی با عنوان "ایران در شریف" را دارد و قابلیت ارائه جهت پخش به سیما را نیز خواهد داشت.
با توجه به تلاش ارزنده ای که در فرصت بسیار کوتاه در جهت تولید و چاپ و ارائه مقالات همایش جشنواره ی امسال صورت گرفته است، همکاری و ارزش گذاری در چاپ به موقع و تجلیل از صاحبان اثر می تواند ارتقاء بخش همایش های آتی در موضوع پژوهش های میان رشته ای اقوام باشد. لازم به ذکر است که در همایش علمی امسال، اساتید، گروه های آموزشی و پژوهش در ارتباط با موضوع اقوام، ارائه مقالات با تخصص های مختلف داشته اند که به یاری خدا در کتاب همایش چاپ خواهد شد.
محمود فتوحی فیروزآباد
رییس دانشگاه صنعتی شریف
